Rahim (uterus) kanseri, rahmin iç yüzeyini kaplayan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Genellikle menopoz sonrası kadınlarda daha sık görülür. En yaygın türü, rahim iç tabakasını kaplayan hücrelerden kaynaklanan endometriyal kanserdir. Rahim kanseri erken tespit edilirse tedavisi daha başarılı olabilir. Bu nedenle belirtilerin farkında olmak oldukça önemlidir.
Rahim Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rahim kanseri belirtileri, özellikle menopoz sonrası kadınlarda dikkatle takip edilmesi gereken sinyallerdir. En yaygın belirti, menopoz sonrası dönemde görülen anormal vajinal kanamadır. Ancak rahim kanseri yalnızca menopoz sonrası dönemde değil, adet gören kadınlarda da bazı belirtilerle kendini gösterebilir. İşte rahim kanserinin belirtileri:
Yaygın Belirtiler
- Menopoz Sonrası Kanama: Menopoz dönemine girmiş bir kadında herhangi bir vajinal kanama, rahim kanserinin en önemli ve dikkat çekici belirtilerindendir. Bu durum, menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda acil olarak değerlendirilmesi gereken bir işaret olabilir.
- Ağır Regl Dönemleri veya Adet Düzeninde Değişiklik: Menopoz öncesindeki kadınlarda, normalden daha ağır adet kanamaları, adet süresinde uzamalar ya da beklenmedik döngü değişiklikleri rahim kanserinin habercisi olabilir.
- Adet Dönemleri Arasında Vajinal Kanama: Adet döngüsü dışında, iki regl dönemi arasında ortaya çıkan vajinal kanamalar da rahim kanserinin belirtileri arasında yer alır. Bu kanamalar genellikle normal adet dönemlerinden farklı olarak yoğun ve uzun süreli olabilir.
- Kesintisiz Devam Eden Regl Dönemleri: Adet kanamalarının normalden daha uzun sürmesi ve neredeyse hiç ara vermeden devam etmesi de rahim kanseri belirtisi olabilir.
Daha Az Yaygın Belirtiler
- Sulu Vajinal Akıntı: Kimi zaman hoş olmayan bir koku eşlik edebilir. Rahim kanseri olan kadınlarda, renksiz veya kanlı akıntılar ortaya çıkabilir. Bu akıntılar, normal vajinal akıntıdan farklı olarak yoğun ve bazen kokulu olabilir.
- Açıklanamayan Kilo Kaybı: Herhangi bir diyet veya egzersiz yapmadan hızla kilo kaybetmek, vücutta bir problem olduğunu işaret edebilir. Rahim kanseri, metabolizmayı etkileyerek açıklanamayan kilo kaybına neden olabilir.
- İdrar Yaparken Zorlanma veya Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklik: Rahim kanseri ilerlediğinde, karın bölgesindeki organlara baskı yapabilir. Bu nedenle, sık idrara çıkma, idrar yaparken ağrı veya bağırsak alışkanlıklarında (örneğin, kabızlık veya ishal) ani değişiklikler yaşanabilir.
- Karın Ağrısı: Alt karın bölgesinde ya da pelviste sürekli ya da zaman zaman ortaya çıkan ağrılar, rahim kanserinin ileri evrelerinde görülmektedir.
Bu belirtilerin her biri farklı nedenlerle ortaya çıkabilir; ancak yukarıda belirtilen semptomlardan herhangi biri mevcutsa, özellikle de uzun süreli ve açıklanamayan bir şekilde devam ediyorsa, vakit kaybetmeden bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurulmalıdır. Rahim kanserinin erken teşhisi, tedavi sürecinin başarısı açısından oldukça kritiktir.
Rahim Kanserinin Sebepleri Nelerdir?
Rahim kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmese de, bazı faktörler bu hastalığın gelişme riskini artırabilir. İşte rahim kanseri riskini yükselten faktörler:
- Menopoz Sonrası Dönem: Menopoza girmiş ya da 55 yaşından sonra menopoz dönemine ulaşmış kadınlarda rahim kanseri riski daha yüksektir.
- Kalınlaşmış Endometriyum (Endometriyal Hiperplazi): Rahim iç tabakasının (endometriyum) kalınlaşması, rahim kanserine yakalanma riskini artırabilir.
- Hiç Doğum Yapmamış Olmak: Doğum yapmamış kadınlarda rahim kanseri riski, doğum yapmış kadınlara göre daha fazladır.
- Erken Yaşta Adet Görmeye Başlamak: 12 yaşından önce adet görmeye başlamış olmak, rahim kanseri riskini artıran etmenlerden biridir.
- Yüksek Tansiyon veya Diyabet: Kronik hastalıklar, özellikle yüksek tansiyon ve diyabet, rahim kanseri riskinin artmasında rol oynayabilir.
- Aşırı Kilo veya Obezite: Fazla kilo, vücutta östrojen seviyesinin artmasına neden olabilir, bu da rahim kanseri riskini yükseltir.
- Ailede Kanser Öyküsü: Ailede rahim, yumurtalık ya da bağırsak kanseri öyküsü bulunan kişilerde rahim kanseri görülme olasılığı daha yüksektir.
- Genetik Durumlar: Cowden sendromu veya Lynch sendromu gibi bazı genetik rahatsızlıklar, rahim kanseri riskini artırabilir.
- Önceki Yumurtalık Tümörleri veya Polikistik Over Sendromu: Yumurtalık tümörleri ya da polikistik over sendromu (PCOS) varlığı, rahim kanseri riskinin artmasına yol açabilir.
- Hormon Tedavisi: Özellikle sadece östrojen içeren hormon replasman tedavisi veya doğurganlık tedavisi almak, rahim kanseri riskini yükseltebilir.
- Pelvik Bölgeye Radyasyon Tedavisi: Daha önce pelvik bölgeye yapılan radyasyon tedavisi, rahim kanseri gelişme riskini artırabilir.
- Tamoksifen Kullanımı: Meme kanseri tedavisinde kullanılan tamoksifen, rahim kanseri riskini artırabilir. Ancak, bu ilacın faydaları genellikle risklerinden daha ağır basar. Yine de bu konuda endişeleriniz varsa doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.
Bu faktörler rahim kanserine yakalanma riskini artırabilir, ancak bu faktörlere sahip olmak mutlaka rahim kanserine yakalanılacağı anlamına gelmez. Risk faktörlerine sahip olan kişilerin düzenli olarak kontrollerini yaptırmaları, erken teşhis ve tedavi açısından kritik öneme sahiptir.
Rahim Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Rahim kanserinin tedavisi, kanserin evresi, hastanın genel sağlık durumu ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
- Cerrahi: Kanser erken evredeyse, rahmin alınması (histerektomi) genellikle ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. Bu işlem sırasında yumurtalıklar ve fallop tüpleri de alınabilir.
- Radyoterapi: Cerrahi müdahale sonrasında kanser hücrelerinin tamamen yok edilmesi için radyoterapi uygulanabilir.
- Kemoterapi: Kanser ileri evredeyse veya diğer organlara yayılmışsa, kemoterapi kanser hücrelerini küçültmek ve yayılmasını durdurmak için kullanılır.
- Hormon Tedavisi: Özellikle östrojen seviyelerinin kanserin büyümesine neden olduğu durumlarda hormon tedavisi uygulanabilir.
Tedavi planı, hastanın durumuna özel olarak belirlenir ve çoğu zaman birden fazla tedavi yöntemi bir arada kullanılır.
Rahim Kanseri Teşhisi Nasıl Konur?
Rahim kanseri teşhisi için yapılan ilk adım, hastanın belirtilerinin ve tıbbi geçmişinin değerlendirilmesidir. Doktor, fiziksel muayenenin ardından bazı tanı testlerini önerebilir:
- Pelvik Muayene: Vajina ve rahmin fiziksel muayenesi, kanserin belirtilerinin tespiti için ilk adımdır.
- Ultrason: Rahmin iç tabakasını incelemek için transvajinal ultrason yapılabilir.
- Biyopsi: Rahim iç tabakasından doku örneği alınarak mikroskop altında incelenir. Bu, kanserin var olup olmadığını doğrulamanın en güvenilir yoludur.
- Kan Testleri: Kanser hücrelerinin varlığını ve genel sağlık durumunu değerlendirmek için kan testleri yapılabilir.
Teşhis koyulduktan sonra, kanserin evresini ve yayılma durumunu belirlemek için ek testler yapılabilir.
Rahim Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Rahim kanseri, yayılma derecesine göre evrelere ayrılır:
- Evre 1: Kanser, yalnızca rahmin iç tabakasında bulunur.
- Evre 2: Kanser, rahim ve serviks (rahim ağzı) bölgesine yayılmıştır.
- Evre 3: Kanser, pelvisteki dokulara veya lenf düğümlerine yayılmıştır.
- Evre 4: Kanser, mesane, bağırsak veya vücudun diğer uzak organlarına yayılmıştır.
Evreleme, hastalığın ciddiyetini ve tedavi yöntemini belirlemede önemli bir rol oynar.
Rahim Kanseri Nasıl Önlenir?
Rahim kanserini tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli kontroller riski azaltabilir:
- Düzenli Tarama: Özellikle menopoz sonrası kadınlar, anormal kanama durumunda doktora başvurmalı ve düzenli jinekolojik kontrollerini aksatmamalıdır.
- Sağlıklı Kilo: Fazla kilolar, rahim kanseri riskini artırır. Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz ile ideal kiloyu korumak önemlidir.
- Hormon Tedavisi: Menopoz sonrası hormon tedavisi kullanılıyorsa, bu tedavinin doktor kontrolünde ve belirli bir süre boyunca yapılması önerilir.
- Sigara ve Alkol: Sigara ve aşırı alkol tüketimi, kanser riskini artırabilir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları, riskin azalmasına yardımcı olabilir.
Bu önlemler, rahim kanseri riskini azaltmada yardımcı olsa da, herhangi bir belirti fark edildiğinde doktora başvurmak hayati önem taşır.
Bu yazı Grup Florence Nightingale Hastaneleri tarafından hazırlanmıştır.
Kanser hastalığı hakkındaki diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.