Pankreas Kanseri 

Pankreas kanseri, pankreas hücrelerinin kontrolsüz şekilde büyümesi sonucu ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Pankreas, midenin arkasında yer alan, sindirim enzimleri ve hormonlar üreten bir organdır. Pankreas kanseri genellikle geç evrelerde belirti verir, bu yüzden erken teşhisi zordur. Yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, kilo kaybı, iştahsızlık, ciltte ve gözlerde sararma (sarılık) yer alır. Bu belirtiler başka hastalıklarla da ilişkilendirilebileceği için, kesin tanı koymak adına doktora başvurmak önemlidir.

Pankreas Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Pankreas kanseri genellikle erken evrelerde belirti vermez, bu da hastalığın tanısını zorlaştırır. Ancak, hastalık ilerlediğinde belirtiler daha belirgin hale gelir ve bu durum, hastaların tıbbi yardım aramasına neden olur. Pankreas kanserinin yaygın belirtileri şunlardır:

• Karın ağrısı: Bu ağrı genellikle karın bölgesinde başlar ve yanlara veya sırtınıza doğru yayılabilir. Ağrı, bazen yemekten sonra daha da şiddetlenebilir.
• İştah kaybı: Pankreas kanseri, yemek yeme isteğinin azalmasına ve dolayısıyla iştah kaybına neden olabilir.
• Kilo kaybı: Açıklanamayan ve genellikle hızlı bir şekilde gerçekleşen kilo kaybı, pankreas kanserinin önemli belirtilerinden biridir.
• Sarılık: Pankreas kanseri, safra kanallarını tıkayarak ciltte ve göz beyazında sararmaya yol açabilir. Bu duruma sarılık adı verilir ve genellikle dışkının açık renkli ve idrarın koyu renkli olmasına da neden olur.
• Açık renkli veya yüzen dışkı: Safra akışının engellenmesi, dışkının renginde ve kıvamında değişikliklere yol açabilir. Bu, dışkının açık renkli veya yağlı olmasına neden olabilir.
• Koyu renkli idrar: Safra pigmentlerinin vücut tarafından işlenememesi, idrarın koyu renkte olmasına yol açabilir.
• Kaşıntı: Sarılık nedeniyle biriken safra tuzları, ciltte yaygın kaşıntıya neden olabilir.
• Yeni tanı konmuş diyabet: Pankreas kanseri, pankreasın insülin üretimini etkileyebilir, bu da yeni diyabet tanısına veya mevcut diyabetin kontrolünün zorlaşmasına neden olabilir.
• Bir kol veya bacakta ağrı ve şişme: Pankreas kanseri, kanın pıhtılaşma eğilimini artırabilir, bu da bir kol veya bacakta ağrı ve şişmeye yol açabilir. Bu durum genellikle kan pıhtısından kaynaklanır.
• Yorgunluk veya halsizlik: Kanserin vücudu zayıflatması sonucu sürekli yorgunluk ve halsizlik hissi görülebilir.

Bu belirtiler, başka sağlık sorunlarıyla da ilişkilendirilebileceği için, pankreas kanseri şüphesi durumunda hızlıca bir sağlık uzmanına danışmak hayati önem taşır. Erken teşhis ve tedavi, pankreas kanseri gibi ciddi bir hastalığın yönetiminde kritik bir rol oynar.

Pankreas Kanserinin Sebepleri Nelerdir? 

Pankreas kanserinin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte, sigara içmek ve ailede pankreas kanseri öyküsü bulunmak gibi risk faktörleri bu kanser türüne yakalanma olasılığını artırabilir. Pankreas kanseri, pankreas hücrelerinin DNA’sında meydana gelen değişiklikler sonucu oluşur. Bu değişiklikler, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına ve ölmeleri gereken zamanda ölmemelerine yol açar, bu da tümör oluşumuna ve kanserin yayılmasına neden olur. Pankreas kanseri genellikle pankreasın kanallarını kaplayan hücrelerde başlar, ancak nadir durumlarda hormon üreten veya nöroendokrin hücrelerde de oluşabilir.

Bu kanser hücreleri, bir tümör adı verilen bir kitle oluşturabilir. Tümör, büyüyerek sağlıklı vücut dokularını istila edip yok edebilir. Zamanla, kanser hücreleri kopup vücudun diğer bölgelerine yayılabilir

Pankreas kanserinin çoğu, pankreasın kanallarını kaplayan hücrelerde başlar. Bu tür kansere pankreatik duktal adenokarsinom veya pankreatik ekzokrin kanser denir. Daha nadir olarak, kanser pankreasın hormon üreten hücrelerinde veya nöroendokrin hücrelerinde oluşabilir. Bu tür kanserlere pankreatik nöroendokrin tümörler veya pankreatik endokrin kanser denir.

Sonuç olarak, pankreas kanserine neden olan kesin bir faktör bilinmese de, DNA’da meydana gelen değişiklikler ve bazı risk faktörleri hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.

Pankreas Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Pankreas kanseri tedavisi, hastalığın evresine ve hastanın durumuna bağlı olarak değişir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:

• Cerrahi Müdahale: Tümörün çıkarılması için Whipple ameliyatı, distal pankreatektomi veya total pankreatektomi gibi cerrahi işlemler uygulanır.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini durdurmak için ilaç tedavisi kullanılır. Cerrahi öncesi veya sonrası uygulanabilir.
• Radyoterapi: Yüksek enerjili radyasyon kullanılarak kanser hücreleri hedef alınır.
• Hedefe Yönelik Tedavi: Kanserin genetik yapısına göre özelleştirilmiş tedaviler uygulanır.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşmayı sağlar.
• Palyatif Bakım: İleri evredeki hastalar için ağrı ve semptomları hafifletmeye yönelik bakım sağlanır.

Tedavi, multidisipliner bir yaklaşımla kişiye özel olarak planlanır.

Pankreas Kanseri Teşhisi Nasıl Konur? 

Pankreas kanseri, genellikle ileri evrelere kadar belirti vermeyen ve bu nedenle erken teşhisi zor olan bir hastalıktır. Hastalığın doğru bir şekilde teşhis edilmesi, tedavi sürecinin planlanması ve hastalığın evresinin belirlenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Pankreas kanserini teşhis etmek için kullanılan yöntemler, tümörün yerini, boyutunu ve yayılımını tespit etmeyi amaçlar. Bu süreçte çeşitli görüntüleme teknikleri, biyopsi ve kan testleri gibi yöntemler devreye girer. Doğru teşhis, etkili bir tedavi stratejisi oluşturmanın ilk adımıdır. Pankreas kanseri teşhisi için genellikle şu yöntemler kullanılır:

• Görüntüleme: Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) ve PET taramaları tümörün yerini ve yayılımını belirler.
• Endoskopik Ultrason (EUS): Pankreas ve çevresini incelemek için kullanılır.
• Biyopsi: Tümörden alınan doku örneği mikroskopla incelenir.
• Kan Testleri: CA 19-9 gibi tümör belirteçleri ölçülür, ancak diğer testlerle birlikte değerlendirilir.

Pankreas Kanserinin Evreleri Nelerdir? 

Pankreas kanseri dört ana evrede incelenir:

• Evre I: Kanser, pankreas içinde lokalizedir ve henüz yayılmamıştır.
• Evre II: Kanser, pankreasın hemen yakınındaki dokulara yayılmaya başlamıştır.
• Evre III: Kanser, büyük damarlar ve sinirler gibi çevre dokulara yayılmıştır.
• Evre IV: Kanser, karaciğer veya akciğer gibi uzak organlara metastaz yapmıştır.

Pankreas Kanseri Nasıl Önlenir? 

Pankreas kanserini tamamen önlemek mümkün olmasa da, bazı yaşam tarzı değişiklikleri riski azaltabilir. İşte pankreas kanseri riskini azaltmaya yardımcı olabilecek adımlar:

• Sigara Bırakmak: Sigara içmek, pankreas kanseri riskini önemli ölçüde artırır. Sigarayı bırakmak, bu riski azaltmanın en etkili yollarından biridir.
• Sağlıklı Beslenme: Meyve, sebze ve tam tahıllar açısından zengin, düşük yağlı bir diyet benimsemek kanser riskini azaltabilir. Kırmızı et tüketimini sınırlamak da faydalı olabilir.
• Düzenli Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı bir vücut ağırlığını korumanıza yardımcı olur ve pankreas kanseri dahil olmak üzere birçok kanser türü riskini azaltabilir.
• Aşırı Alkol Tüketiminden Kaçınmak: Aşırı alkol tüketimi pankreasın iltihaplanmasına neden olabilir, bu da pankreas kanseri riskini artırır. Alkol tüketimini sınırlamak, riski azaltabilir.
• Diyabeti Kontrol Altında Tutmak: Diyabet, pankreas kanseri riskini artırabilir. Diyabeti yönetmek ve kontrol altında tutmak bu riski azaltmaya yardımcı olabilir.

Bu önlemler, pankreas kanseri riskini tamamen ortadan kaldırmasa da, sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek riski önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

Bu yazı Grup Florence Nightingale Hastaneleri tarafından hazırlanmıştır.

Kanser hastalığı hakkındaki diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.