Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Rahim ağzı kanseri, rahmin alt kısmında yer alan ve vajinaya bağlanan serviks bölgesinde meydana gelen bir kanser türüdür. Çoğunlukla insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu ile ilişkilendirilir. Bu kanser türü, zamanında teşhis edildiğinde etkili bir şekilde tedavi edilebilir. En sık karşılaşılan belirtiler arasında düzensiz vajinal kanama, cinsel ilişki sonrası kanama, normal dışı akıntı ve pelvik ağrı yer alır. Ancak, kanserin erken evrelerinde belirti göstermeyebileceği unutulmamalıdır.

Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Rahim ağzı kanseri belirtileri genellikle hastalığın erken evrelerinde fark edilmez çünkü kanser öncesi hücre değişiklikleri nadiren semptomlara neden olur. Bu nedenle, rahim ağzındaki anormal hücrelerin fark edilmesi ve erken teşhisi için düzenli rahim ağzı taram testleri (Pap smear veya HPV testi) çok önemlidir. Ancak bu hücre değişiklikleri kansere ilerlerse veya rahim ağzı kanseri gelişirse, şu belirtiler ortaya çıkabilir:

● Adet dönemleri arasında vajinal kanama: Kadınlarda adet döngüsü dışında beklenmedik kanamalar, rahim ağzı kanserinin en yaygın belirtilerinden biridir. Bu tür kanamalar genellikle anormal hücrelerin büyümesiyle ilişkilidir.
● Normalden daha uzun süren veya daha ağır geçen adet kanamaları: Rahim ağzı kanseri, adet dönemlerinin daha ağır ve uzun sürmesine yol açabilir. Kanamaların miktarı veya süresi değişebilir ve bu durum genellikle göz ardı edilmemelidir.
● Cinsel ilişki sırasında ağrı: Cinsel ilişki sırasında ya da sonrasında yaşanan pelvik ağrı, rahim ağzı bölgesinde bir sorun olduğuna işaret edebilir. Bu, kanserin rahim ağzı dokusunda yayılması nedeniyle meydana gelebilir.
● Cinsel ilişki sonrası vajinal kanama: Cinsel ilişkiden sonra meydana gelen kanama, rahim ağzı kanserinin önemli bir belirtisidir. Bu durum, serviksteki kanser hücrelerinin yüzeyde büyümesi ve tahriş olması sonucu oluşabilir.
● Pelvik bölgede ağrı: Nedensiz pelvik ağrı, rahim ağzı kanseri belirtilerinden biri olabilir. Özellikle pelvik bölgedeki ağrı sürekli hale gelirse veya yoğunlaşırsa, bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.
● Vajinal akıntıda değişiklik: Normalden daha fazla vajinal akıntı veya akıntının renginde, kokusunda değişiklik olması, kanser belirtisi olabilir. Akıntı bazen kötü kokulu, kanlı veya koyu renkte olabilir.
● Menopoz sonrası vajinal kanama: Menopoza giren kadınlarda görülen vajinal kanama, rahim ağzı kanseri belirtisi olabilir. Menopoz sonrası kanama hiçbir zaman normal kabul edilmez ve mutlaka tıbbi değerlendirme gerektirir.
Bu belirtiler, rahim ağzı kanseri dışındaki başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir. Örneğin enfeksiyonlar, hormonal değişiklikler veya diğer jinekolojik sorunlar da benzer semptomlara yol açabilir. Ancak, bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıktığında ve özellikle uzun süre devam ettiğinde, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Bu, rahim ağzı kanserinin erken teşhisi ve tedavi edilmesi için kritik öneme sahiptir. Rahim ağzı kanseri riski, cinsel yönelime veya cinsiyet kimliğine bakılmaksızın tüm bireyler için geçerlidir. Bu nedenle düzenli taramalar ve sağlık kontrolleri her birey için önemlidir.

Rahim Ağzı Kanserinin Sebepleri Nelerdir?

Rahim ağzı kanserinin en büyük nedeni, insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonunun uzun süreli ve kalıcı hale gelmesidir. HPV’nin özellikle yüksek riskli türleri, rahim ağzı kanseri gelişimine yol açabilir. HPV enfeksiyonu oldukça yaygındır ve neredeyse her 10 kadından 8’i yaşamları boyunca bir noktada genital HPV ile enfekte olur. Ancak, HPV enfeksiyonu olan çoğu kadın rahim ağzı kanseri geliştirmez; yalnızca birkaç HPV türü kansere neden olabilir. Rahim ağzı kanserine yol açabilecek diğer risk faktörleri şunlardır:
● Sigara ve Pasif İçicilik: Sigara içmek, rahim ağzı kanseri riskini artıran önemli bir faktördür. Sigara dumanındaki zararlı kimyasallar, serviks hücrelerine zarar vererek kansere yol açabilir. Ayrıca, pasif sigara içiciliği de risk faktörlerinden biridir.
● Zayıflamış Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıflamış olan bireyler, HPV enfeksiyonuna karşı daha savunmasız olabilir ve bu durum rahim ağzı kanseri gelişme riskini artırabilir. HIV enfeksiyonu veya immünosupresif ilaç kullanımı gibi durumlar bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
● Uzun Süreli Doğum Kontrol Hapı Kullanımı: Bazı araştırmalar, 5 yıldan uzun süre doğum kontrol hapı kullanan HPV pozitif kadınlarda rahim ağzı kanseri riskinin bir miktar arttığını göstermektedir. Ancak, doğum kontrol hapı aynı zamanda over ve rahim kanseri riskini azaltma gibi olumlu etkiler de sağlayabilir. Rahim ağzı kanseri riskini azaltmak için en önemli adımlar arasında HPV aşısı yaptırmak, sigara içmemek, düzenli tarama testleri yaptırmak ve bağışıklık sistemini güçlü tutmak yer alır.

Rahim Ağzı Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Rahim ağzı kanseri tedavisi, kanserin evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
● Cerrahi Müdahale: Kanserin erken evrelerinde, rahim ağzı ve çevresindeki dokuların çıkarılması (konizasyon, trakelektomi) önerilebilir.
● Radyoterapi: Kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili radyasyon kullanılır. İlerlemiş vakalarda kullanılabilir.
● Kemoterapi: Kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak için ilaç tedavisi uygulanır. Genellikle radyoterapi ile kombine edilir.
● İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini kansere karşı harekete geçiren bir tedavi yöntemidir.

Rahim Ağzı Kanseri Teşhisi Nasıl Konur? 

Rahim ağzı kanserinin teşhisi genellikle Pap smear testi ve HPV testi ile başlar. Bu testler, serviks hücrelerindeki anormal değişiklikleri tespit etmeye yardımcı olur. Eğer anormal hücreler bulunursa, kolposkopi adı verilen bir işlemle rahim ağzı detaylı bir şekilde incelenir ve biyopsi alınabilir. Bu biyopsi sonucunda kanserin varlığı ve evresi belirlenir.

Rahim Ağzı Kanserinin Evreleri Nelerdir? 
Rahim ağzı kanseri, kanserin vücutta ne kadar yayıldığını ve hangi bölgelere ulaştığını belirlemek için evrelerle sınıflandırılır. Bu sınıflandırma genellikle FIGO sistemi ile yapılır ve
dört ana evreden oluşur. Her evre, kanserin boyutuna, serviksin hangi kısımlarında olduğuna ve kanserin yayılıp yayılmadığına göre tanımlanır. İşte rahim ağzı kanserinin evreleri:

Evre 0 (Karsinoma in situ)
Bu evre, rahim ağzındaki kanser öncesi durumu tanımlar ve FIGO sistemi içinde yer almaz. Kanser hücreleri yalnızca rahim ağzının yüzey tabakasında bulunur, derin dokulara veya diğer organlara yayılmamıştır.

Evre I
Kanser yalnızca rahim ağzındadır ve çevre dokulara yayılmamıştır.
● Evre IA: Kanser mikroskobik olarak tespit edilebilir, gözle görülebilecek kadar büyük değildir.
● Evre IB: Kanser gözle görülebilir boyuttadır ve rahim ağzı ile sınırlıdır. Tümör boyutu 4 cm’den küçük veya büyük olabilir.

Evre II
Kanser rahim dışına yayılmış ancak pelvis duvarına ulaşmamıştır. Vajinanın üst kısmına veya çevredeki dokulara yayılabilir.
● Evre IIA: Kanser vajinanın üst kısmına yayılmıştır, ancak pelvik duvarlara ulaşmamıştır.
● Evre IIB: Kanser, rahim çevresindeki bağ dokulara (parametrium) yayılmıştır.

Evre III
Kanser daha geniş bir alana yayılmış ve vajinanın alt kısmına veya pelvik duvarlara ulaşmıştır. Bu evre, üreterlere baskı yaparak böbrek sorunlarına da yol açabilir.
● Evre IIIA: Kanser vajinanın alt üçte birine yayılmıştır ancak pelvik duvarlara ulaşmamıştır.
● Evre IIIB: Kanser pelvik duvarlara yayılmış ve üreterleri etkileyerek böbrek sorunlarına neden olmuştur.

Evre IV
Kanser vücudun uzak bölgelerine yayılmıştır. Bu, ileri evre rahim ağzı kanseri olarak kabul edilir.
● Evre IVA: Kanser mesane veya rektum gibi pelvis içindeki organlara yayılmıştır.
● Evre IVB: Kanser pelvis dışındaki organlara, örneğin karaciğer veya akciğerler gibi uzak organlara yayılmıştır.
Doktorlar, bu evreleme sistemini kullanarak hastanın tedavi planını belirler ve kanserin yayılma durumuna göre en uygun tedavi yöntemini önerir. Genel olarak, evre numarası ne kadar yüksekse, kanserin yayılma derecesi de o kadar fazladır.

Rahim Ağzı Kanseri Nasıl Önlenir? 
Rahim ağzı kanserini önlemek için birkaç adım atılabilir:
● HPV Aşısı: HPV aşısı, özellikle genç kadınlarda rahim ağzı kanserini önlemede oldukça etkilidir.
● Düzenli Tarama Testleri: Pap smear ve HPV testleri, kanserin erken teşhisi için önemlidir.
● Sigara Bırakma: Sigara içmek, rahim ağzı kanseri riskini artırır, bu nedenle bırakmak önemlidir.
● Güvenli Cinsel İlişki: Kondom kullanımı, HPV bulaşma riskini azaltabilir.
Bu önlemler, rahim ağzı kanseri riskini azaltmanın en etkili yolları arasında yer alır.

Bu makalenin yazımında kullanılan kaynağa buradan ulaşabilirsiniz.